Lời dẫn: Sự phát triển nhanh chóng của AI Tạo Sinh
AI đang trở thành xu hướng nóng trên nhiều nền tảng. Mở LinkedIn, đọc tin tức hay tham gia sự kiện bạn luôn thấy các thuật ngữ như ChatGPT, AI Copilot, DeepSeek cùng nhiều công cụ tự động hóa hứa hẹn gây dựng những thay đổi đột phá. Từ sáng tạo nội dung marketing đến chatbot tương tác với khách hàng, phạm vi ứng dụng công nghệ này phủ sóng mạnh. Chủ đề AI không chỉ được thảo luận tại hội thảo công nghệ mà còn lan tỏa đến văn phòng, giảng đường đại học, và thậm chí quán trà đá vỉa hè.
Tuy nhiên, câu hỏi đáng chú ý là: AI Tạo Sinh (Generative AI hay GenAI) chỉ là trào lưu công nghệ nhất thời cho doanh nghiệp, đặc biệt ở Việt Nam?
AI được dự báo sẽ tạo ra 15,7 nghìn tỷ USD cho kinh tế toàn cầu năm 2030 (theo PwC), định hình lại ngành nghề và tái định nghĩa năng lực cạnh tranh. Trong khi doanh nghiệp toàn cầu đẩy mạnh triển khai GenAI, phần lớn doanh nghiệp Việt Nam vẫn ở giai đoạn đầu. Các lãnh đạo chưa rõ phương hướng, chọn lựa nền tảng và đo lường hiệu quả. Nhiều doanh nghiệp chưa xây dựng kế hoạch hành động để tận dụng tiềm năng AI.
Cơ hội của doanh nghiệp Việt Nam rất lớn. Nhưng câu hỏi không phải là AI có mang lại lợi ích nữa mà là: cách ứng dụng GenAI hiệu quả?
Bài viết giúp phân biệt sự thật và cường điệu về GenAI; đưa tin tức về việc triển khai AI trong nước; giới thiệu các trường hợp thành công; và đề xuất lộ trình áp dụng AI.
1. AI – Phân biệt cường điệu và thực tế
Sự tăng trưởng của AI gây ra nhiều kỳ vọng và nhầm lẫn cho doanh nghiệp. Một số công ty kỳ vọng AI thay đổi toàn diện tức thì, trong khi khác lại lo ngại công nghệ phức tạp. Truyền thông đưa tin về đột phá như dự án Stargate (OpenAI), Grok (xAI), DeepSeek và Manus AI (Trung Quốc) thổi bùng sự mong đợi. Vậy, AI thực sự mang lại gì, và những điểm cần lưu ý để không bị thất vọng? Doanh nghiệp Việt cần tập trung vào ứng dụng thực tế thay vì chạy theo xu hướng.
Điều gì thúc đẩy cơn sốt AI?
Ba yếu tố chính kích hoạt AI:
(1) Đột phá trong nghiên cứu và công nghệ,
(2) Đầu tư từ các ông lớn như OpenAI, Google, Microsoft, ByteDance,
(3) Mở rộng ứng dụng AI trong hoạt động doanh nghiệp.
Các tiến bộ vượt trội trong AI Tạo Sinh như ChatGPT, DeepSeek, copyright 1.5, Grok cùng Tác nhân AI và công cụ tự động hóa định hình lại cách vận hành. Bên cạnh kỳ vọng tăng hiệu suất, AI cũng gây tranh cãi về tác động nhân sự.
Hiểu đúng và hiểu sai về AI
AI không phải là cuộc cách mạng tức thì, phải được quản lý chặt chẽ trong hệ thống.
Sai lầm phổ biến là AI hoạt động tự động mà không cần huấn luyện, trong khi thực tế AI không thể thay thế tư duy sáng tạo.
Nhiều doanh nghiệp không có chiến lược, dẫn đến lãng phí nguồn lực. Thành công phụ thuộc công nghệ, quy trình và nhân sự.
Thực tế và tiềm năng AI Tạo Sinh
GenAI nâng cao trải nghiệm khách hàng nếu áp dụng bài bản.
Ví dụ: Morgan Stanley dùng GPT-4 hỗ trợ tư vấn tài chính (openai.com). Salesforce Einstein GPT tự động hóa bán hàng (salesforce.com).
GenAI là trợ thủ đắc lực như AI Copilot, AI Agents, hỗ trợ phân tích. GenAI không thay thế con người (mitsloan.mit.edu).
Doanh nghiệp có chiến lược sẽ khai thác tốt nhất tiềm năng AI, không có kế hoạch sẽ thất bại.
Những việc doanh nghiệp cần làm để thành công với AI
2. AI Tạo Sinh tại Việt Nam: Tiềm năng và Thách thức
Việt Nam đang khẳng định vị thế trong hệ sinh thái AI, với sự hỗ trợ từ Chính phủ và tư nhân. Chiến lược quốc gia 2021–2030 hướng tới trung tâm đổi mới sáng tạo AI (chinhphu.vn).
Thị trường AI Việt Nam dự kiến đạt 3,4 tỷ USD đến 2030 (jdi.group). Các lĩnh vực ứng dụng chính: nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Tập đoàn lớn như NVIDIA, Google hợp tác đầu tư trung tâm nghiên cứu AI; VinAI, FPT.AI phát triển mô hình AI đặc thù cho Việt Nam.
Những khó khăn doanh nghiệp phải đối mặt
• Thiếu nhân lực AI chuyên sâu.
• Chi phí triển khai cao.
• Hạn chế về hạ tầng tính toán.
• Rào cản ngôn ngữ, mô hình chưa tối ưu tiếng Việt.
• Lo ngại pháp lý.
Mặc dù vậy, với chính sách hỗ trợ, Việt Nam có nền tảng thuận lợi.
3. Các lĩnh vực AI Tạo Sinh chứng minh giá trị thực
• Tài chính – Ngân hàng: tự động hóa báo cáo, phát hiện gian lận, mô hình rủi ro. Ví dụ Kompato AI tối ưu thu hồi nợ.
• Tiếp thị và Bán hàng: tự động tạo nội dung, cá nhân hóa thông điệp, tối ưu kịch bản tư vấn như Teampal AI, Revve AI.
• Bán lẻ & Thương mại điện tử: trợ lý mua sắm thông minh, đề xuất cá nhân hóa, tìm kiếm hình ảnh bằng AI.
• Chuỗi cung ứng & Sản xuất: tối ưu logistics, bảo trì dự đoán, tự động hóa sản xuất (Aitomatic).
GenAI tăng mức độ tự động hóa.
4. Xu hướng tiếp theo AI Tạo Sinh tại Việt Nam: Giải pháp chuyên biệt
Doanh nghiệp đang chuyển hướng ứng dụng AI sâu hơn với AI Agents tự động ra quyết định.
Các mô hình AI nội địa hóa cho tiếng Việt như PhoGPT, VinaLLaMA, Arcee-VyLinh giúp cải thiện giao tiếp.
Phân tích dữ liệu thông minh
Công cụ BI tích hợp GenAI như Power BI, Tableau giúp truy vấn ngôn ngữ tự nhiên, hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng.
AI Agents và Agentic AI
AI Agents có khả năng tự thực hiện tác vụ. Agentic AI còn tự cải tiến, cộng tác đa phòng ban, áp dụng trong tài chính, marketing, CNTT.
AI Copilot trong vận hành
Trợ lý AI tích hợp ERP, CRM, HRM giúp tự động hóa, hỗ trợ nhân viên làm việc hiệu quả hơn.
Tự động hóa xử lý tài liệu
GenAI xử lý hợp đồng, hồ sơ vay vốn, biểu mẫu pháp lý giúp giảm sai sót, nâng cao tốc độ và tuân thủ.
Quản lý tri thức nội bộ bằng GenAI
Kết hợp RAG, GenAI hỗ trợ nhân viên truy vấn thông tin nội bộ bằng ngôn ngữ tự nhiên nhanh chóng.
5. Triển khai AI hiệu quả tại Việt Nam: Chiến lược
• Xác định mục tiêu kinh doanh rõ ràng.
• Đảm bảo quản lý dữ here liệu tốt.
• Tích hợp AI vào quy trình hiện tại.
• Triển khai thử nghiệm từng bước và mở rộng khi đạt kết quả.
• Thiết lập vòng phản hồi liên tục để nâng cao hiệu quả.
AI tại Việt Nam: Chuyển cơn sốt truyền thông thành giá trị thực tế.
AI nâng cao chất lượng ra quyết định ở tài chính, bán lẻ, marketing, vận hành.
Doanh nghiệp cần tích hợp AI chiến lược để tạo lợi thế cạnh tranh.
Thông điệp chính cho lãnh đạo:
• AI là lợi thế cạnh tranh.
• Tập trung vào giá trị thực tế.
• Triển khai AI có chiến lược để tạo tác động rõ ràng.
• Giải pháp AI nội địa hóa giúp tăng hiệu quả.
• AI không thay thế hoàn toàn.
Doanh nghiệp bắt đầu từ quy mô nhỏ và mở rộng hiệu quả trong ứng dụng AI.
AI không còn là lựa chọn trong cuộc đua cạnh tranh.
Câu hỏi cuối cùng: Doanh nghiệp bạn sẽ là người dẫn đầu kỷ nguyên AI?